Lê Tấn Tài viết với sự góp ý, tài liệu của Tiểu Tử Võ Hoài Nam và Đào Anh Dũng
 |
| Thủ Tướng Nguyễn văn Tâm gắn huy chương cho cụ Trần văn Giảng bên cạnh là Đức Hộ Pháp Phạm công Tắc |
Trong thập niên 1950, Tây Ninh là một tỉnh nghèo. Đặc biệt, sự giáo dục còn giới hạn. Tuy nhiên, Tây Ninh đã có một buổi họp mặt đầy ý nghĩa, để nêu cao tình thầy trò của các môn đệ đối với thầy cũ. Vị thầy cũ đó là nhà giáo khả kính Trần Văn Giảng, mà học trò gọi thân thương là cụ Đốc Giảng.
Cụ có 13 người con, nay mất hết, chỉ còn ba người con gái ở tuổi bát và cửu tuần, một sống tại Việt nam, một tại Canada, một tại Hoa Kỳ. Hai người con trai của cụ, là ông Trần Văn
Mẩn và Trần Văn Sen, con gái là bà Trần Thị Tuất và chồng là ông Nguyễn Văn Mạnh, con dâu là bà Lê Thị Bình tiếp nối công tác giáo dục của cụ tại tỉnh Tây Ninh.
Năm 1953, lúc đang học lớp nhì tại trường tiểu học tỉnh lỵ Tây Ninh, tôi may mắn được thầy hướng dẫn tham dự buổi lễ gắn Bảo Quốc Huân Chương cho cụ. Buổi lễ diễn ra đã 55 năm rồi, nhưng ý nghĩa và sự long trọng của nó vẫn còn in đậm trong ký ức tôi. Năm ấy, tôi lên 10 tuổi, là một học trò nhà quê, cùng với các học trò khác tại trường tiểu học tỉnh lỵ, đứng chen chúc với dân chúng ở hai bên đường, từ tòa bố chạy xuống ngả tư chợ cũ để chờ đợi nghinh đón phái đoàn Thủ Tướng Nguyễn Văn Tâm. Tôi còn nhớ, cụ đốc Giảng đạo mạo và uy nghi ngồi trên chiếc xe xích lô đạp. Cụ mặc áo dài gấm màu xanh dương. Hai bên đường đông dầy dân chúng và học trò đang háo hức chờ đón phái đoàn.
 |
| Cụ Trần văn Giảng và hai môn sanh là Đức Hộ Pháp Phạm công Tắc & Thủ Tướng Nguyễn văn Tâm trong ngày lễ gắn huy chương |
Ngoài ra, Cụ Đốc còn thương học trò, tận tâm giáo huấn, khiến cho học trò kính yêu cụ như đấng từ phụ. Thật vậy, gương học trò biết ơn thầy và tinh thần “Tôn Sư Trọng Đạo” của các
môn đệ của cụ là gương sáng cho hậu thế. Trong bối cảnh đạo đức suy đồi ở trong nước, còn tại hải ngoại, người Việt đua đòi chạy theo nền văn hóa trọng vật chất, nên việc nhắc lại gương đạo đức của người xưa để duy trì và bảo tồn nền văn hóa cổ truyền cao đẹp của dân Việt là cần thiết.
Hôm nay, đồng bào Tây Ninh tổ chức một cuộc tiếp đón Ngài Thủ Tướng rất nồng nhiệt, vì mọi người đều hay tin rằng“y cẩm vinh qui” - đây là một câu trên biểu ngữ của dân chúng.
Sau đấy, ông Tỉnh Trưởng Tây Ninh đọc một bài diễn văn tỏ nỗi hân hoan của dân chúng Tây Ninh được đón tiếp Ngài Thủ Tướng Nguyễn Văn Tâm:
“Thưa Ngài Thủ Tướng,
Tôi còn nhớ rõ rệt câu Ngài đã dặn tôi, lúc tôi được lịnh đổi đi Tây Ninh:
Câu nói đã làm cho tôi vô cùng cảm động.
 |
| Đức Hộ Pháp Phạm công Tắc chúc mừng thầy cũ |
Hôm vừa đáo nhậm tỉnh Tây Ninh, tôi có thốt rằng tôi rất hân hoan mà được phụng sự đồng bào một tỉnh tuy nghèo tiền mà rất giàu tinh thần và đạo đức. Thật quả không sai...
Kế đến là giáo sư Võ Thành Cứ, cũng là học trò của Cụ Giảng, nối tiếp ca ngợi sự nghiệp “lập công” vẻ vang của bậc thầy cũ. Ông nói:
Đức Hộ Pháp Phạm Công Tắc chúc mừng thầy học cũ
Thầy đã tận tâm với chức nghiệp và lập nhiều công trạng với xứ sở. Chỉ có thế thôi. Chính cũng vì thế mà chúng con hôm nay quanh quẩn bên Thầy, lòng tràn ngập một niềm vui sướng thanh khiết. Thầy rất xứng đáng với sự tôn sùng của chúng con. Đối với thế nhơn, chúng con hết sức tự đắc mỗi khi nhìn nhận là: môn đồ của cụ TRẦN VĂN GIẢNG, của bực “LINH SƠN PHU TỬ” vậy.” Rất muốn đáp từ, song vì tuổi cao, sức yếu, cụ Giảng ngỏ lời để cho trưởng nam của cụ là ông Trần Văn Mẩn, Giám Đốc trường Tây Ninh đọc diễn từ tỏ lòng tri ân Đức Quốc Trưởng và cám ơn các quan khách. Cụ nói:
“Tôi rất hân hạnh được tiếp rước quí Ngài chẳng nệ công lao tề tựu rất đông đủ tại tệ xá của tôi mà mừng cho tôi được Đức Quốc Trưởng ban tứ đẳng Bảo Quốc Huân Chương và được Ngài Thủ Tướng phế thì giờ quí báu đến gắn khuê bài cho tôi.
Vinh diệu bao nhiêu, tôi càng thêm cảm động, vì nhờ toàn cả học trò cựu của tôi, nhờ công lao cực nhọc, tôi đã rèn đúc từ thuở thơ ấu, đến sau nhờ phước đức của Ông Bà, Cha Mẹ để lại và sự sáng suốt của các trò, nay cả thảy đã thành danh, làm cho sáng lạn rực rở xứ Tây Ninh là xứ nhỏ nhen, nghèo cực, rừng rú, mà được sanh biết bao nhiêu anh tài, đúng như lời của Ngài Thủ Tướng Nguyễn Văn Tâm đã nhắc trong ngày 9 tháng Giêng năm Quí Tỵ, nhơn dịp lễ kỷ niệm Quân Đội Cao Đài xuất chiến chống Cộng.”
Trong buổi chiều của thầy, sự vui mừng của thầy không làm sao tả cho đủ, khi thầy nhận thấy các trò có bổn tánh quí hóa nhớ ơn và luôn luôn tôn kính thầy...”(1)
Trong vòng ba mươi năm vừa qua, khi Thầy hồi hưu dưỡng lão, khi Thầy được ban thưởng Bảo Quốc Huân Chương, khi Chánh Quyền Quốc Gia ân tứ Huân Chương cho Thầy, khi ăn lễ bát tuần cho Thầy, từ bốn phương chúng con hân hoan kéo nhau về quây quần bên chơn Thầy, nâng cao chén quỳnh tương, hòa mình trong cảnh thân mật, vui tươi hoan lạc.
Ôi! Ngọn hải đăng đã tắt, còn đâu nữa ánh sáng huy hoàng đe årọi nẻo, chỉ đàng cho đám môn sanh giữa khổ hãi mênh mông đầy sóng cuồng, gió loạn. Thầy ôi, chúng con đau đớn lắm.
Sinh thời, Thầy đã hiến thân cho nền giáo dục, đem cả tài cao, đức trọng hoàn thành sứ mạng thiêng liêng…
Sau 90 năm tạm trú chốn hồng trần, nợ đời đã trả sạch, Thầy trở bước về Tiên Cảnh, đáng lẽ chúng con nên vui mừng với anh linh Thầy, nhưng, kính Tôn Sư, ở cõi tạm nầy của nhơn loại đầy tình cảm, có đau đớn nào bằng cảnh sanh ly tử biệt.
“Được tin Thầy đã thoát ly trần
Phách lạc hồn xiêu ruột tợ dần
Dìu dắt tình sư cao vạn trượng
Đền bồi nghĩa đệ nặng ngàn cân
Tử phần luốn đợi ngày xum hiệp
Tiên tục nào ngờ phút rẻ phân
Giọt lụy chứa chan trời đất chứng
Có chăng còn được thấy mồ phần?”
Gương học trò biết ơn thầy của các môn đệ của cụ, so với người xưa, thật đặc biệt và trang trọng. Ông Carnot, một quan to của nước Pháp, chỉ tình cờ đi ngang qua trường xưa, nhân lúc rảnh việc, thấy thầy cũ đang dạy học, ghé vào thăm và chào hỏi. (3) Việc thăm viếng thầy cũ của ông Carnot chỉ là tình cờ, không được chuẩn bị chu đáo và tổ chức long trọng, mà có tính cách riêng lẽ. Tình thầy trò của các môn đệ đối với cụ Đốc Giảng trong ngày 18 tháng 8 năm 1953, nhân buổi lễ gắn Bảo Quốc Huân Chương, là sự tri ân thầy cũ, trong tinh thần “Tôn Sư Trọng Đạo”, được tổ chức quy củ, long trọng, tưng bừng của chánh quyền đương thời và tập thể môn đệ của cụ. Môn đệ của cụ, tuy đạt vinh hiển tột cùng trong xã hội, nhưng vẫn một lòng kính yêu và quý trọng cụ, như tình của con đối với cha: Đó là Thủ Tướng Chánh Phủ đương quyền, Đức Hộ Pháp của Đạo Cao Đài, và đông đủ các học trò cũ của cụ, nay đã là bác sĩ, giáo sư, kỹ sư, công thương kỹ nghệ gia, điền chủ…
chức, giáo sư Cứ về Tây Ninh thăm và từ giả thầy cũ. Cụ vui mừng dặn dò mọi điều cần thiết, và cũng không quên hỏi thăm nơi ăn, chốn ở và áo quần có đầy đủ không? Lúc ấy, thời buổi khó khăn, hàng vải khan hiếm. Giáo sư Cứ thú thật không có được cái áo dài tươm tất để đi dạy học. Cụ đốc liền gọi bà đốc mang chiếc áo dài còn mới của cụ để sửa lại cho giáo sư Cứ, vì cụ đốc thì ốm và cao, còn giáo sư Cứ chỉ đứng ngang vai của cụ. Giáo sư Cứ biết cụ đốc cũng chỉ có vỏn vẹn hai cái áo dài, nên giáo sư Cứ năn nỉ cụ đốc hết sức, chỉ dám nhận cái áo cũ, để cụ đốc có áo thay đổi mà đi dạy học.”
 |
| Hình cụ Đốc Trần văn Giảng được treo trong thư phòng Đức Hộ Pháp Phạm công Tắc, tại Trí Huệ Cung Tây Ninh |
Cụ Đốc Giảng, trong lúc sanh thời, đã được hạnh phúc nhìn thấy môn đệ yêu dấu của mình “công thành, danh toại”. Cụ hảnh diện nhận lãnh Bảo Quốc Huân Chương do Đức Quốc Trưởng Bảo Đại ban thưởng, để vinh danh một nhà giáo cống hiến suốt cuộc đời cho ngành giáo dục, và đào tạo những môn đệ ưu tú. Cụ có lẽ cũng mãn nguyện khi nhìn thấy thành tích của môn đệ, và nhất là, dù đã đạt địa vị cao quý trong xã hội, nhưng môn đệ của cụ vẫn một lòng tôn kính và biết ơn cụ. Đây là tấm gương sáng của nền đạo đức cổ truyền, tinh thần “Tôn Sư Trọng Đạo” của người xưa, đáng lưu lại cho hậu thế. Đây cũng là chứng minh sự thành công của một nền giáo dục thấm nhuần đạo đức cổ truyền.
--------------------------------------------------------------------------
Tài liệu tham khảo:
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét