GIÁO SƯ NGUYỄN VĂN GIÀU NGƯỜI THẦY CỦA NHỮNG NGƯỜI THÀNH DANH

Duy Văn

Sau khi định cư ở Mỹ vài năm,công việc tạm ổn định, tôi bắt đầu tìm lại bạn bè,những người bạn cùng học trường Đạo Đức Học Đường với tôi thuở nhỏ. Một ngày chủ nhật nọ, không nhớ là tháng,năm nào,nhưng với thời đó đối với thời gian bây giờ chắc cũng hơn hai mươi năm! Tôi và anh Thôi, người bạn vong niên cũng là cựu học sinh Đạo Đức Học Đường “bắt” xe lửa xuống Thánh Thất Cao Đài ở thành phố San Jose mục đích để cúng đàn và đảnh lễ Đức Chí Tôn đồng thời tìm lại những người quen cùng Đạo hay đồng hương Tây Ninh. Theo lời anh Thôi nói, “ở San Jose, người Tây Ninh của mình cư ngụ đông lắm”.Anh kể cho tôi nghe một số tên tuổi người đồng hương Tây Ninh, mà anh thường liên lạc gặp mặt.Đến Thánh Thất San Jose vào lúc giờ Ngọ (12 giờ trưa), mọi người đang cúng Đàn.Tôi và anh Thôi cũng vào cúng cùng với mọi người. Thật sự mà nói, lòng tôi rất sung sướng và bình yên khi được quỳ dưới “Thánh Tượng Thiên Nhãn” kể từ năm 1994, khi tôi rời Việt Nam theo diện H.O.

Cúng Đàn xong, tôi tình cờ gặp lại Nguyễn Đăng Khích, một Hiền Tài trong Đạo và cũng là một người bạn cùng lớp Đệ Thất với tôi ở trường Trung Tiểu Học Đạo Đức Học Đường, Khích cũng qua Mỹ theo diện H.O như tôi. Qua tâm sự tôi đã biết được tình hình về Đạo sự và một số bạn bè cùng lớp ai còn ai mất !Và cũng từ Khích tôi biết tin Thầy Giàu hiện đang cư ngụ tại San Jose.Tôi có ý định thăm thầy, sau khi tâm sự cùng Khích, nhưng tôi đã không thực hiện được vì không có thời gian. (bởi tôi theo anh Thôi đi xuống San Jose nên phải cùng anh về lại San Franscisco )

Giáo sư Nguyễn văn Giàu

Tôi và Khích học môn Quốc Văn với Thầy Giàu năm lớp Đệ Tam (lớp 10) Thầy Giàu thời đó được mô tả như là một nhân vật có “trọng lực” và “uy tín” đối với các ban giám hiệu của các trường trung học tư hoặc công trong tỉnh Tây Ninh và cũng là một “Khổng Tử” với học sinh. Theo một số cựu học sinh của các trường trung học trong tỉnh Tây Ninh, mà hiện nay trong xã hội họ là những người thành danh như Bác Sĩ, Kỹ Sư, Kiến Trúc Sư, Luật Sư, Ký giả …đều cùng nhận xét giáo sư Giàu là một “ông giáo khó tính”, nhưng là một người Thầy “mực thước, yêu thương học trò”. Với tôi Thầy Giàu là một con người giàu tình cảm, một người Thầy tận tụy với nghề nghiệp và nghĩ đến tương lai của giới trẻ. Có thể nói, nếu không có Thầy Giàu đến trường Đạo Đức Học Đường dạy môn Quốc Văn thì có lẽ học sinh môn Văn của trường dường như không thể tiến bộ, mặc dù trước đó đã cũng có nhiều thầy giáo đã dạy môn này cho trường. Tôi nhớ, khi đứng lớp nét mặt của Thầy rất nghiêm nghị, Thầy giảng bài “thao thao bất tuyệt” không cần sách vở như các thầy giáo tiền nhiệm.Có lẽ vì tính nghiêm nghị của thầy mà làm cho tôi chú ý chăng?Tôi là đứa học trò tinh nghịch, tôi hay phá phách các bạn trong lớp, nhất là các bạn gái. Có lần Thầy đang trên bục giảng về thơ mới và đề cập đến bài thơ “Hai Sắc Hoa Tigon” mọi học sinh đều chăm chú nghe, riêng tôi lom khom dưới gầm bàn để cố gắng cột dính lại hai tà áo dài của hai cô nữ sinh ngồi bàn trước tôi, mục đích để khi trống đánh tan trường về hai cô đứng lên, hai chiếc áo dài có hai tà dính cùng mối cột bị xé toạc ra (ngày xưa áo dài được thiết kế cài bằng nút, chứ không bằng dây kéo như bây giờ). Phá phách để nhìn mà cuời chơi thôi! Chứ chừng tuổi ấy cũng không nghĩ xa hơn. Lúc mãi lom khom thực hiện, Thầy Giàu đến lúc nào không biết và mời tôi lên bục, nét mặt Thầy sắc hơn, nghiêm nghị hơn, lúc đó tôi rất sợ Thầy vì không thể đọc tâm lý của Thầy sẽ đối xử với tôi qua việc làm trên. Tôi nghĩ là Thầy sẽ quyết định đưa tôi lên văn phòng ban giám hiệu để nhận hình phạt cảnh cáo hoặc bị đuổi học. Nhưng mọi suy nghĩ của tôi đều không đúng. Sắc mặt của Thầy không còn nghiêm nghị nữa và Thầy hỏi: 

- Em có muốn học lớp của Thầy không. Nếu học thì nên nghiêm chỉnh chú ý nghe, còn nếu không em có thể nghỉ học môn này của Thầy?

- Dạ muốn, muốn học.

-Bây giờ em có thể nói lại nội dung Thầy giảng về cái gì? Nếu nói đúng về chỗ học tiếp! - Dạ. Thầy giảng về bài thơ “Hai Sắc Hoa Tigon”. Thầy nói bài thơ này theo thể thơ mới, dạng trữ tình. Ánh mắt Thầy Giàu nhìn thẳng về hướng tôi và nói, em có thể đọc một đoạn thơ “Ta” đã đọc vừa qua? (đứng trước lớp thầy Giàu thường hay xưng “Ta” với các học sinh)

- Dạ, tôi đọc vanh vách đoạn thơ: “Một mùa Thu trước mỗi hoàng hôn Nhặt cánh hoa rơi chẳng thấy buồn Nhuộm ánh nắng tà qua mái tóc Tôi chờ người ấy với yêu thương Người ấy thường hay ngắm lạnh lùng Dải đường xa vút bóng chiều phong Và phương trời thẳm mờ sương,cát, Tay vít dây hoa trắng cạnh lòng…..” Vừa đọc xong đoạn thơ, Thầy Giàu bảo tôi về chỗ, nhưng không có lời khen. Riêng tôi, trong lòng cảm thấy tự đắc và nhủ thầm với chính mình: cần gì phải chú ý cho mệt óc, văn thơ đối với “ Moi” là số "dzách" rồi.(Moi, cách xưng hô ngôi thứ nhứt theo tiếng Pháp) Dường như các học sinh đều sợ Thầy, nhưng nể trọng và yêu thích cách dạy của Thầy nên không có đứa nào trốn học giờ của Thầy.

Giáo sư Giàu và Phu nhân

Khi còn nhỏ, tôi không thể hiểu và không có thể phân tích phương pháp dạy của Thầy. Tôi chỉ biết thầy dạy những bài thơ mới hay, những bài văn xuất sắc của các tác giả đã từng đoạt giải văn chương, khác lạ với lối dạy của các thầy dạy Quốc Văn trước Thầy. Họ dạy có vẻ từ chương làm cho học sinh không cảm thấy thích thú. Có lần, trong phần văn xuôi, Thầy cho học sinh chúng tôi tham khảo quyển "Đời Phi Công" của nhà văn phi công Đại Tá Nguyễn Xuân Vinh. Trước khi chia nhiều toán để thảo luận Thầy đọc tiêu biểu vài đoạn, giọng đọc của Thầy thật trầm ấm cộng vào nội dung của câu chuyện tương đối mơ mộng của nhân vật tập làm phi công có người yêu tên Phượng nghe tình thắm làm sao! “Phượng, anh đã ở Ba Lê hơn một tuần, ở để đợi chuyến bay đi Marrakech. Anh sẽ sang Bắc Phi một năm để học lái máy bay trong giai đoạn đầu và sau đó trở về Pháp học thêm chừng hai năm nữa. Nhận thư em hôm qua, lúc đọc anh mỉm cười vì câu hỏi ngây thơ của em: “ Anh có thấy nhớ nhà không?”Thành thực mà trả lời thì trong lúc này anh không thấy nhớ vì đang rộn ràng với những cảnh lạ đường xa. Anh chỉ mơ hồ thấy rằng hiện nay, quê hương đang ở xa lắm, gần trọn nửa vòng trái cầu, có nhớ có thương chăng nữa thì cũng nhớ xa sầu vời vợi, thương mênh mông như đại dương rộng lớn còn có nhớ thương riêng một chút nào thì chắc cũng chỉ gói trọn vào một mình em gái anh mà thôi.”

Sau việc học tập theo kiểu chia toán của Thầy Giàu, hiện tượng “ Đời Phi Công” đã nổi cộm lên và dẫn đến phong trào “ Đời Phi Công" trong giới học sinh. Các nhà sách trong tỉnh Tây Ninh không còn sách Đời Phi Công để bán.

Phong trào " Đời Phi Công" trong học sinh đã lan rộng, sau khi thi tốt nghiệp Tú Tài phần thứ nhất, các cậu Tú Bán Phần cứ đến cổng trại Phi Long Tân Sơn Nhất mà xin ghi danh đầu quân vào binh chủng Không Quân. Tôi cũng thế, năm 1968 tôi trúng tuyển vào khóa Hoa Tiêu Trực Thăng, nhưng khám sức khỏe tôi bị loại nên không thể thực hiện mộng "Mây Trời”, và cũng vì "được" bị loại nên tôi có cơ hội học nốt lên đại học sau này.

Trở lại phương pháp dạy của Thầy Giàu. Thầy Hạ Chí Khiêm, Phụ Tá Hiệu Trưởng trường Trung Tiểu Học Đạo Đức Học Đường nhận xét: “ Đây là một phương pháp sư phạm phối hợp giữa cổ điển và tân thời. Phương pháp này áp dụng được tốt, thầy giáo phải là người có một kiến thức thâm nghiệp” Riêng tôi, không có nhận xét gì đến cách dạy của Thầy Giàu, chỉ biết Thầy dạy hay.Tôi thành thật cám ơn Thầy đã hướng dẫn tôi từ một học sinh không biết gì nhiều đến cú pháp, chính tả…., sau thời gian học với Thầy tôi đã trở nên tương đối hoàn hảo trong việc viết lách.Thầy thường cho toàn thể học sinh lớp Đệ Tam chúng tôi viết chính tả. Nhiều khi tôi cảm thấy lối dạy của Thầy Giàu như thế nào ấy! Và tự hỏi với chính mình “ ông Thầy này, ổng có biết dạy không đây ! Học sinh lớp Đệ Tam mà ổng còn cho viết chính tả.Việc viết chính tả này ở lớp tiểu học đã thường làm rồi?”Nhưng sau khi học tập cùng thầy một thời gian, tôi mới thấy môn Văn cần thiết về tự vựng và nhất là chính tả.Một bài văn mà sai chính tả kể như hỏng mọi đàng. Rồi tôi tự khắc kỷ với bản thân, vào lớp tôi không lơ đễnh, phá phách các bạn như trước nữa.

Giáo sư Giàu và con trai Bác sĩ Nguyễn Hữu Tường

Sau một năm học với Thầy Giàu, và tiếp tục năm kế tiếp,với môn Văn tôi đều được điểm 8 trở lên. Tôi cảm thấy tự tin với chính mình trong lãnh vực này.Thời gian trôi đi, tôi tốt nghiệp ra trường và vì miếng cơm manh áo, cùng với chiến tranh tôi phải rời xa Tây Ninh không còn gặp lại Thầy.

Khi ra hải ngoại (như tôi có dịp nói ở trên) tôi biết tin Thầy, nhưng không đến thăm được. Mãi đến những năm sau, khi tôi chuyển đến sống ở thành phố San Jose tôi mới được thăm Thầy Giàu cùng với sự hướng dẫn của các anh trong Ban Thế Đạo Hải Ngoại. Lần đầu tôi gặp Thầy Giàu tại nhà của bác sĩ Nguyễn Hữu Tường là con trai của Thầy. Tôi mừng vì Thầy đã nhận ra tôi, đứa học trò nghịch ngợm trong lớp của Thầy, nhưng cũng lại là đứa học trò giỏi của Thầy về môn Quốc Văn, đồng thời tôi cũng mừng hơn nữa là Thầy vẫn còn khỏe, minh mẫn dù tuổi đã cao. Kế tiếp những năm sau, khi Xuân về, tôi thường đến thăm Thầy cùng quí vị Hiền Tài trong Ban Thế Đạo.Sau này, sức khỏe của Thầy có yếu hơn, nhưng Thầy vẫn còn nhận diện ra được những học trò đến thăm Thầy.

Theo tư liệu của gia đình,Thầy Giàu (Giáo sư Nguyễn Văn Giàu) người gốc Tây Ninh, thuở nhỏ Thầy học trường Pétrus Ký Sàigòn. Sau khi tốt nghiệp trung học thầy ra Hà Nội học 2 trường Kiến Trúc và Sư Phạm. Thầy đã tốt nghiệp 2 ngành: Kiến Trúc và Sư Phạm tại Hà Nội. Về Sàigòn làm hiệu trưởng các trường: Lê Bá Cang, Chi Lăng, Kiến Thiết….Thầy chuyên dạy về các môn Quốc Văn, Hán Văn, Hội Họa… Về Tây Ninh, Thầy dạy các trường trung học Văn Thanh, Văn Học, Đạo Đức Học Đường và Lê Văn Trung…, có những lúc Thầy dẫn học sinh đi Trảng Bàng cũng thuộc tỉnh Tây Ninh trình diễn những bài nhạc đơn ca, hợp ca về quê hương.Thầy viết văn và làm thơ rất hay. Rất tiếc trong những năm chiến tranh đã thất lạc những bài văn thơ ấy. Mỗi khi Xuân về Tết đến, lúc còn ở quê nhà Thầy tự tay vẽ những thiệp chúc Tết hoặc thiệp cưới pha màu có mạ bạc lóng lánh và những vần thơ trên thiệp chúc bà con, người thân, bạn hữu xa, gần… Thầy đã từng vẽ (bản vẽ) xây nhiều kiểu nhà rất đẹp. Nhà ở Tây Ninh, nơi Thầy cư ngụ ở đường Nguyễn Văn Buông cuối bờ sông Tây Ninh do Thầy vẽ kiểu cao ráo khang trang. Sau chiến tranh đã bị đổ nát! Suốt mấy mươi năm trong ngành giáo dục, Thầy đã dạy và để lại cho đời nhiều nhân tài trong mọi ngành nghề, đặc biệt có nhiều nhà văn, nhà thơ tên tuổi đương thời đều là học trò của Thầy.Thầy đến Hoa Kỳ năm 1991 sống tại thành phố San Jose.Cũng được biết Thầy là một Hiền Tài trong Ban Thế Đạo Đạo Cao Đài Tòa Thánh Tây Ninh.

Giáo sư Giàu và các vị trong BTĐHN 

Trong tiết trời của mùa Xuân, mùa của vạn vật đang bừng sức sống, hoa lá đơm chồi, nẩy lộc, tôi xin được trang trải kỷ niệm về Thầy Giàu ít dòng, tuy không nói lên đủ cái tình và cái ân sâu của Thầy đối với tôi, nhưng nó cũng là một dấu ấn trong tâm hồn tôi được ghi lại qua hình ảnh người Thầy đáng kính. Khi hay tin Thầy nhập viện, tôi cũng có đến thăm Thầy và cầu nguyện cho Thầy mau sớm bình phục, và sau đó tin Thầy đã rời viện tịnh dưỡng tại gia tôi rất mừng cho sức khỏe của Thầy đã phục hồi, nhưng vì tuổi cao sức yếu nên vài năm sau thầy đã qui vị. Tang lễ Thầy được đông đảo đồng hương Tây Ninh và các học trò Thầy tham dự, ai cũng bùi ngùi thương tiếc và cùng tiễn đưa Thầy đến nơi cuối cuộc đời. Bây giờ, tôi muốn dành nhiều thời gian để cầu nguyện cho Thầy, nguyện cầu hương hồn Thầy sớm mau về với Đức Chí Tôn – Phật Mẫu cùng các đấng Thiêng Liêng và nhập vị.

Duy Văn