Tới nay mới có hai công dân Hoa Kỳ được trả tự do. Một nhà lãnh đạo được coi như là thánh sống của Hamas, đã thoát chết sau một vụ bị Israel tổ chức ám sát khoảng 30 năm trước đây là Khaled Meshaal, đã tuyên bố trên truyền hình Sky News rằng “Các con tin sẽ được trả tự do nếu Israel ngừng tấn công vào Gaza. Chúng tôi muốn Israel chấm dứt sự hủy hoại và diệt chủng để quân Qassam có thể đưa con tin ra khỏi nơi trú ẩn và giao họ cho Hồng Thập Tự Quốc Tế.” Trong khi đó thì Thủ Tướng Do Thái Netanyahu lại cương quyết khẳng định Do Thái sẽ tiếp tục không kích Gaza cho tới khi tất cả con tin được trả tự do.
Giáo Sư Chính Trị Học Danielle Gilbert của Đại Học Northwestern nói tới việc bắt giữ con tin là một tội ác chiến tranh, bị cấm theo Công Ước Quốc Tế Geneva. Phiến quân Hamas và Palestine vẫn thường tổ chức khủng bố bắt giữ con tin, trong quá khứ họ đã nhiều lần giành được chiến thắng.
GS Danielle Gilbert đề cập tới hai trường hợp vào năm 1972 và năm 1976:
Tại Thế Vận Hội Mùa Hè 1972 ở Munich, nhóm phiến quân Palestine đã xâm nhập làng Thế Vận Hội, giết chết 2 thành viên trong phái đoàn Thế Vận Hội của Israsel và bắt 9 thành viên khác làm con tin, phiến quân yêu cầu Do Thái thả 236 tù nhân. Quân Đội Đức đã cố gắng giải cứu nhưng thất bại, tất cả 9 con tin Israel đều bị thiệt mạng.
Bốn năm sau, ngày 27/6/1976, phiến quân Palestine đã cướp chuyến bay của Air France từ Tel Aviv tới Paris, máy bay bị chuyển hướng tới Entebbe, Uganda. Sau khi máy bay hạ cánh, phiến quân đã trả tự do cho những hành khác không phải người Israel, giữ lại 94 hành khách Israel và phi hành đoàn. Phiến quân yêu cầu Israel thả 40 tù nhân Palestine bị giam tại Do Thái và 13 tù nhân nữa bị giam tại các nước khác.
Trong vụ khủng bố này, chính phủ Israel đã phát động chiến dịch giải cứu, lực lượng Sayeret Matkal của Israel đã giải cứu được 102 con tin và tiêu diệt tất cả 7 tên không tặc. Anh trai của Thủ Tướng Benjamin Netanyahu là Yonatan Netanyahu, một trong những người chỉ huy chiến dịch giải cứu, là quân nhân duy nhất đã bị thiệt mạng trong vụ giải cứu này.
Những con tin bị bắt giữ trong cuộc tấn công kỳ này thì khác với những cuộc khủng bố trước đây vì con tin không được giữ tại một địa điểm, và có thể không được giữ dưới thẩm quyền của một phe phái nào, điều này khiến cho cuộc giải cứu phức tạp hơn, vì không biết phải móc nối với ai để thúc đẩy tiến trình thương lượng. Số phận những con tin rồi sẽ ra sao?
Nhằm đem lại hòa bình cho Trung Đông, Thứ Tư ngày 18/10/2023, Biden dự định sẽ có buổi họp với Tổng Thống Palestine Mahmoud Abbas, Quốc Vương Jordan Addullah và Tổng Thống Ai Cập Adbel Fattah Al Sisi tại Jordan, sau đó sẽ gặp Thủ Tướng Benjamin Netanyahu. Tuy nhiên trước khi Biden tới Jordan thì xảy ra vụ bệnh viện Gaza bị pháo kích, Palestine và Ai Cập đã hủy bỏ cuộc họp với Biden. Tới nay thì có nhiều tin tức cho biết chính Palestine là phe chịu trách nhiệm về vụ pháo kích bệnh viện Gaza gây tử vong cho gần 500 người và bị thương hơn 300 người.
Căn cứ vào video thu nhận được của tình báo Israel, Mỹ, Pháp, Canada và Anh đã kết luận vụ nổ tại bệnh viện Gaza rất có thể là do tên lửa được bắn từ bên trong Gaza chứ không phải được phóng đi từ Israel.
Thủ Tướng Netanyahu cho biết ưu tiên của Israel là hủy diệt sức mạnh quân sự của Hamas, để bảo đảm rằng nhóm này không có khả năng tấn công Israel trong tương lai.
Nhiều chuyên gia cảnh báo rằng “Thương vong có thể xảy ra cho con tin trong cuộc giao tranh giữa Israel và Hamas. Việc tấn công và giải cứu con tin được tiến hành cùng một lúc sẽ khó bảo đảm được an toàn cho con tin. Và cơ hội giải cứu tất cả các con tin là rất thấp, đây là một sự thật đau lòng.” Phiến quân Hamas thông báo đã có 22 con tin bị chết vì những cuộc không kích của Israel. Nhà phân tích Robert Mnookin đã nói với Newsweek rằng “Hoa Kỳ không có nhiều tiếng nói trong sự lựa chọn của Israel. Rõ ràng tánh mạng của các con tin sẽ gặp nguy hiểm hơn khi có những cuộc giao tranh xảy ra.”
Khi họp với Thủ Tướng Netanyahu, Biden luôn nhấn mạnh là Hoa Kỳ sẽ tích cực ủng hộ Israel nhưng Biden không có một lời công kích Iran, là quốc gia đã yểm trợ và huấn luyện cho Hamas và nhiều tổ chức khủng bố khác. Kể từ khi Hamas phát động cuộc khủng bố tấn công vào Gaza, phiến quân Hezbollah, một tổ chức khủng bố có trụ sở tại Lebanon, có kho vũ khí với hàng ngàn tên lửa và nhiều loại máy bay không người lái do Iran yểm trợ, đã bắn tên lửa vào các thị trấn gần biên giới phía bắc của Israel. Thủ Tướng Netanyahu tuyên bố “Nếu Hezbollah tiếp tục tấn công Israel, chúng tôi sẽ tiêu diệt họ bằng một sức mạnh mà họ không thể tưởng tượng được và hậu quả sẽ rất tàn khốc cho Hezbollah và nước Lebanon.”
Israel đã sẵn sàng đổ quân vào việc chống lại Hamas ở Gaza nhưng phải tự kềm chế vì bị áp lực của Hoa Kỳ. Trước đây khi Israel bị Hamas tấn công, Biden đã nói rằng “Israel không những có quyền tự vệ mà còn có nhiệm vụ chống lại phiến quân Hamas.” Hai tuần sau, Thứ Sáu vừa qua, Biden lại nói với phóng viên rằng “Ngưng chiến là một chọn lựa để tất cả con tin được trả tự do.” Người dân Do Thái bắt đầu nghi ngờ lời hứa của Biden, họ tự hỏi TT Biden điều động hai hàng không mẫu hạm tới phía đông Địa Trung Hải là nhằm ngăn chặn phiến quân khủng bố Hezbollah – hay ngăn cản Israel. Times of Israel cho rằng “Lời nói của TT Biden cho thấy Hoa Kỳ không ủng hộ Israel trong việc tiêu diệt Hamas. Lập trường “Ngưng Bắn” đơn phương là cho phép Hezbollah có cơ hội tăng cường lực lượng, tồn tại và giành được chiến thắng. Một điều mà Israel không thể chấp nhận.”
Hoa Kỳ đã không tôn trọng đồng minh Israel, đã điều đình, đã thương lượng riêng với phe khủng bố và đồng minh của họ. Chính việc làm không minh bạch của Hoa Kỳ là yếu tố khiến cho cuộc chiến có thể kéo dài và lan rộng trong vùng Vịnh.
Chính sự yếu kém, bất nhất của Biden đã khiến cho kẻ thù đánh giá sai về sức mạnh và tiềm năng của Hoa Kỳ. Đây có thể là nguyên nhân dẫn tới chiến tranh, và Hoa Kỳ có thể phải đối phó với nhiều cuộc chiến lớn trong cùng một lúc.
Kim Nguyễn
